Kaliksarenoidy

Struktury te przypominają niech kielichy bez nóżek, stąd nazwa mówiąca, że prezentowane poniżej drobiny są podobne do oryginalnych kaliksarenów. Podstawę (czyli dno) tych związków tworzy węglowy pięciokąt foremny z wyprowadzonymi odnogami butatrienowymi.

Struktura powyżej jest zbudowana z pierścieni pięcioczłonowych połączonych nienasyconymi łańcuchami. Intrygowało mnie połączenie cykli pięcioczłonowych z trójczłonowymi. W wyniku takiego połączenia powstała nowa struktura, która została zoptymalizowana na poziomie DFT (Orca4.2.1/B3LYP/def2-SVP/hess-plus):

W miejsce trzech pierścieni pięcioczłonowych pojawiły się trzy pierścienie trójczłonowe. Ta zmiana spowodowała, że cząsteczka uległa pewnemu spłaszczeniu ze względu na zmniejszenie się symetrii układu.

Cząsteczka poniżej jest izomerem pokazanej wyżej. Inaczej „ustawiona” jest kolejność pierścieni pięcio- i trójczłonowych na obrzeżu „kielicha”:

Tworząc zawartość tej strony uświadomiłem sobie, że brakuje tu przynajmniej jednego modelu cząsteczkowego, który mógłby być dobrym zakończeniem. Ta refleksja naszła mnie po ponad pół roku po zakończeniu obliczeń trzech początkowych modeli. Tym razem „wieniec kielicha” stanowią pierścienie cyklopropenowe połączone mostkami eteno-1,2-diylowymi (Orca4.2.1/B3LYP/def2-SVP/hess-plus):

Spodziewałem się, że brzeg „kielicha” będzie bardziej zbliżony do okręgu niż owalu. Na powyższym rysunku pozostawiłem krotności wiązań, jakie zinterpretował procesor graficzny stosowanego tu wszędzie programu 3Dmol. Nie są one zgodne z wyobrażeniami o konieczności zachowania czterowiązalności atomów węgla. Niech tak jednak zostanie.

Dodam jeszcze, że pierwsza i trzecia z pokazanych powyżej struktur jest podatna na „podwojenie” i utworzenie trójwymiarowych „owali”. Może się tym zajmę w przyszłości.